I have grown more deterministic over the years, more and more often I think that one doesn’t really have a choice, that who you are shapes your response to the situations that arise, and that you become who you are in response to the situations you have found yourself in and had to deal with in the course of your life. This is not a way of excusing wrong or bad or evil acts, but it is my experience that people are in a sense trapped within themselves, that we all view reality in particular ways and act accordingly, without the possibility of stepping outside ourselves and seeing that that reality is only one of many possible realities, and that we could just as well have acted differently, with as much justification.
That is why I wrote that self-deception is the most human thing of all. Self-deception isn’t a lie, it’s a survival mechanism. You too will deceive yourself, it’s just a question of to what degree, and the only advice I can give you is to try to remember that others may see and experience the same things as you in an entirely different way, and that they have as much right to their viewpoint as you do.
But it is difficult. It may be the most difficult thing of all. Because it is just as important to be true to yourself, to hold on to your beliefs and think your own thoughts, not other people’s. It is so easy to walk into one picture of reality and then let that picture sway you, even though on certain points it goes against what you really feel, experience and believe. What do you do then? The easiest thing is to adjust your feelings, experiences and thoughts, for a picture of reality is both simpler and more pleasant to relate to than reality itself. This brings us back to self-deception, the most human thing of all.
And perhaps the following is nothing but self-deception: the easy life is nothing to aspire to, the easy choice is never the worthiest solutions, only the difficult life is worth living.
Karl Ove Knausgaard, Spring (English translation: Ingvild Burkey)
Yıllar içinde daha determinist oldum ve kişinin gerçekte bir seçimi olmadığını, ortaya çıkan duruma verilen tepkinin kişilikle belirlendiğini ve kişiliğin de yaşam boyu kişinin kendisini içinde bulduğu ve üstesinden geldiği durumlarla biçim kazandığını düşünüyorum giderek daha sık. Bu yanlış ve kötü eylemleri haklı göstermek için bir yol değil, fakat deneyimlerim bana gösterdi ki insanlar bir bakıma kendi içlerinde hapsolmuşlar, hepimiz gerçekeliği belli biçimlerde algılayıp ona göre hareket ediyoruz ve hiçbirimiz kendi dışımıza çıkıp gerçekliğin aslında birçok muhtemel gerçeklikten biri olduğunu, aynı güçlü dayanakla pekâlâ başka türlü davranabileceğimizi göremiyoruz.
İşte bu yüzden kendini kandırmak en insansı özelliktir dedim. Kendini kandırmak bir yalan değildir, hayatta kalma mekanizmasıdır. Sen de kendini kandıracaksın, önemli olan ne ölçüde kandıracağın ve bu konuda sana vereceğim tek öğüt şu: Başkalarının aynı şeyleri senden çok farklı biçimlerde görüp yaşayabileceğini ve kendi bakış açılarında senin kadar haklı olduğunu hatırlamaya çalış.
Fakat bu kolay değil. En zor şey olabilir. Çünkü aynı zamanda kendine sadık kalmak, başkalarınınkileri değil kendi düşüncelerini savunup düşünmek de bu kadar önemlidir. Bir gerçeklik tablosunun içine düşmek ve belli noktalarda hissettiklerine, başından geçenlere ve inandıklarına aslıda ters düşse de bu tablonun seni yönlendirmesine izin vermek işten bile değildir. Peki bu durumda ne yapıyorsun? En kolayı duygularını, deneyimlerini ve düşüncelerini düzeltmektir; çünkü bir gerçeklik tablosuna göre davranmak, gerçekliğin kendisine göre davranmaktan hem daha kolay hem de daha zevklidir. Bu da bizi kendimizi kandırmaya, en insansı özelliğimize geri getiriyor.
Belki bunlar da kendini kandırmaktan başka bir şey değildir: Kolay hayat arzulanacak bir şey değildir, kolay seçimler asla tam çözüm olamaz, ancak zor hayat yaşamaya değer.
Karl Ove Knausgaard, İlkbahar (Çeviren: Haydar Şahin), 116-117
Paintings by Nikolai Astrup